Ở miền Nam, do kị húy chúa Nguyễn Hoàng nên họ Hoàng được đọc chệch thành Huỳnh từ hàng trăm năm nay.

(Sưu tầm từ Wikipedia)

Hoàng hay Huỳnh (chữ Hán: 黃) là một tên họ ở Việt Nam, Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc, và Triều Tiên. Họ Hoàng trong tiếng Trung có thể phiên âm Latinh thành Huang, Wong,Vong, Bong, Ng, Uy, Wee, Oi, Oei or Ooi, Ong, Hwang, hay Ung theo phương ngữ từng vùng. Họ Hoàng trong tiếng Triều Tiên được phiên âm thành Hwang.

Ở miền Nam Việt Nam, do kị húy chúa Nguyễn Hoàng nên họ Hoàng được đọc chệch thành Huỳnh từ hàng trăm năm nay.

Họ Hoàng là họ phổ biến thứ 7 ở Trung Quốc. Tổng số người họ Hoàng ở Trung Quốc và Đài Loan ước tính 29 triệu người, ngoài ra còn có hơn hai triệu người Hoa kiều mang họ này. 4,3 triệu người Việt và 1 triệu người Triều Tiên có họ Hoàng. Điều tra dân số năm 2000 của Hàn Quốc cho thấy đây là họ của 644.294 người, xếp thứ

Một số người họ Hoàng/Huỳnh Việt Nam nổi tiếng

Họ Hoàng

• Hoàng Hối Khanh, quan nhà Hồ
• Hoàng Nghĩa Phú, trạng nguyên, quan nhà Hậu Lê
• Hoàng Đình Ái, tướng nhà
• Hoàng Ngũ Phúc, tướng thời Lê mạt, người đánh dẹp các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài
• Hoàng Công Chất, một thủ lĩnh trong các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài
• Hoàng Phùng Cơ, tướng cuối thời Hậu Lê
• Hoàng Đình Bảo, hay Huy quận công, đại thần thời Lê-Trịnh
• Hoàng Kế Viêm, phò mã, danh tướng nhà Nguyễn
• Hoàng Văn Lịch, thợ cơ khí nổi tiếng thời Nguyễn
• Hoàng Diệu, tên thật Hoàng Kim Tích, quan nhà Nguyễn, đã tuẫn tiết khi Hà thành thất thủ năm 1882
• Hoàng Cao Khải, quan đại thần thân Pháp nhà Nguyễn
• Hoàng Hoa Thám, người lãnh đạo cuộc Khởi nghĩa Yên Thế
• Hoàng Thị Cúc, hoàng hậu nhà Nguyễn, vợ vua Khải Định, mẹ Bảo Đại
• Hoàng Tăng Bí, nhân sĩ yêu nước, nhà soạn tuồng
• Hoàng Thị Loan, thân mẫu Hồ Chí Minh
• Hoàng Văn Thụ, nhà hoạt động chính trị trong phong trào cộng sản
• Hoàng Văn Hoan, nhà chính trị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quốc hội
• Hoàng Minh Giám, nhà chính trị, cố Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Bộ Văn hóa
• Hoàng Hữu Khánh, Cán bộ Công an nổi tiếng khu vực Sơn La trong kháng chiến chống Thực dân Pháp.
• Hoàng Văn Thái, tên thật Hoàng Văn Xiêm, Đại tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam
• Hoàng Lê Kha, hay Hoàng Lê Cẩn, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân
• Hoàng Minh Thảo, Thượng tướng QĐND Việt Nam, nhà nghiên cứu quân sự, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt III
• Hoàng Văn Thái, tên thật Huỳnh Đức Tui, Trung tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam
• Hoàng Văn Chí, học giả chống cộng người Việt
• Hoàng Cơ Minh, phó đề đốc Hải quân Việt Nam Cộng hòa, người sáng lập Đảng Việt Tân
• Hoàng Minh Chính, nhân vật bất đồng chính kiến
• Hoàng Minh Thi, Thiếu tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam
• Hoàng Thế Thiện, Thiếu tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam
• Hoàng Cầm, anh nuôi đã sáng tạo ra bếp Hoàng Cầm
• Hoàng Văn Đoàn, giám mục công giáo của giáo phận Bắc Ninh và Quy Nhơn
• Hoàng Trung Hải, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Việt Nam
• Hai anh em Hoàng Xuân Hãn và Hoàng Xuân Nhị, đều là học giả, nhà nghiên cứu
• Hai anh em Hoàng Tích Trý, bác sĩ, cố Bộ trưởng Bộ Y tế, và Hoàng Tích Mịnh, bác sĩ, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I. Hoàng Thủy Nguyên, con trai Hoàng Tích Trý, cũng là bác sĩ, nhận giải thưởng Hồ Chí Minh đợt II
• Hoàng Như Tiếp, kiến trúc sư, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I
• Hoàng Tụy, giáo sư toán học, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I
• Hoàng Xuân Sính, giáo sư toán học, nhà giáo nhân dân
• Hoàng Ngọc Phách, nhà văn, tác giả tiểu thuyết Tố Tâm
• Bốn anh em: Hoàng Tích Chu, nhà báo; Hoàng Tích Chù, họa sĩ, giải thưởng Hồ Chí Minh; Hoàng Tích Linh, nhà viết kịch; và Hoàng Tích Chỉ, nhà biên kịch điện ảnh
• Hai anh em Hoàng Quý và Hoàng Phú (Tô Vũ), nhạc sĩ từ thời tiền chiến
• Hoàng Giác, nhạc sĩ
• Hùng Lân, tên thật Hoàng Văn Cường, nhạc sĩ
• Chu Thiên, tên thật Hoàng Minh Giám, nhà văn, nhà nghiên cứu
• Hoàng Trung Thông, nhà thơ
• Hoàng Châu Ký, giáo sư, nhà nghiên cứu tuồng
• Hoàng Trọng, nhạc sĩ, nổi tiếng với nhiều bản tango
• Hoàng Lập Ngôn, họa sĩ
• Hoàng Phê, nhà ngôn ngữ, từ điển học
• Hoàng Phủ Ngọc Tường, nhà văn
• Hoàng Nhuận Cầm, nhà thơ hiện đại
• Hoàng Minh Tường, nhà văn
• Hoàng Hữu Phương: Nhà báo - Đại tá Quân đội Nhân dân Việt Nam.
• Hoàng Anh Tuấn, vận động viên cử tạ
• Hoàng Hải Bình, kỳ thủ cờ tướng
• Hoàng Thanh Trang, nữ đại kiện tướng cờ vua
• Hoàng Công Hầu: Nhà báo - nhà thơ. Giám đốc, tổng biên tập Đài PTTH Đà Nẵng ( Quảng Nam - Đà Nẵng trước khi tách tỉnh).

[sửa]Họ Huỳnh

• Huỳnh Phú Sổ, đức giáo chủ của Phật Giáo Hòa Hảo
• Ba anh em Huỳnh Công Giản, Huỳnh Công Thắng và Huỳnh Công Nghệ, võ quan của chúa Nguyễn
• Huỳnh Mẫn Đạt, nhà thơ, quan nhà Nguyễn
• Huỳnh Tịnh Của, nhà văn hóa và ngôn ngữ học
• Huỳnh Thúc Kháng, nhà yêu nước, cố Bộ trưởng Bộ Nội vụ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
• Huỳnh Tấn Phát, kiến trúc sư, Chủ tịch Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, Phó Thủ tướng, giải thưởng Hồ Chí Minh đợt I
• Huỳnh Văn Nghi, giám mục của giáo phận Phan Thiết và Sài Gòn
• Huỳnh Văn Cao, thiếu tướng Quân lực Việt Nam Cộng Hòa
• Huỳnh Đảm, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
• Huỳnh Thị Nhân, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam
• Huỳnh Văn Nghệ, nhà thơ
• Huỳnh Anh, nhạc sĩ
• Huỳnh Hữu Ủy, nhà nghiên cứu và phê bình mĩ thuật
• Nick Út, tên thật Huỳnh Công Út, phóng viên ảnh của AP
• Huỳnh Sơn Phước, cựu Phó Tổng biên tập báo Tuổi Trẻ
• Trường Vũ, tên thật Huỳnh Văn Ngoảnh, ca sĩ hải ngoại
• Huỳnh Quang Thanh, cầu thủ bóng đá
• Huỳnh Quốc Cường, cầu thủ bóng đá
• Huỳnh Tâm, Nhiếp Ảnh Gia, Quốc Tế
• Huỳnh Minh Thủy (nghệ danh Thủy Top), diễn viên, ca sĩ nổi tiếng

Một số người Trung Quốc họ Hoàng nổi tiếng

• Hoàng Trung, một trong Ngũ hổ tướng thời Tam Quốc
• Hoàng Sào, lãnh tụ khởi nghĩa thời nhà Đường
• Hoàng Tông Hi, triết gia thời nhà Minh
• Hoàng Thái Cực, vua nhà Thanh (họ thật là Ái Tân Giác La)
• Hoàng Phi Hồng, một võ sư Kungfu
• Hoàng Khắc Thành, tổng tham mưu trưởng Giải phóng quân Trung Quốc
• Hoàng Cúc, phó thủ tướng Trung Quốc
• Hoàng Thu Sinh, diễn viên Hồng Kông
• Huỳnh Hiểu Minh,diễn viên Trung Quốc
• Một số người họ Hoàng/Huỳnh nổi tiếng khác

• Hwang U-seok, phiên âm Hán Việt là Hoàng Vũ Tích, nhà khoa học Hàn Quốc có bê bối giả mạo công trình
• Hoàng Kim Huy, tổng thống Singapore
• Carol Huynh, vận động viên đấu vật đoạt huy chương vàng người Canada.